Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi

19-20 Haziran 2025 tarihlerinde gerçekleştirilen "1. Yükseköğretim Kurumları Türkçe Öğretim Merkezleri/Birimleri Yöneticileri ve Alan Uzmanları Çalıştayı”na ADYÜ TÖMER Merkez Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Cihan Bulundu katıldı. 

Çalıştayın düzenleyicisi olan aynı zamanda Hacettepe Üniversitesi TÖMER Müdürlüğü görevini sürdüren Prof. Dr. Mustafa Durmuş çalıştayla ilgili bazı açıklamalarda bulunmuştur: Türkçe son dönemde uluslararası düzeyde yükselen bir değer hâline gelmiştir. Bu dinamik süreçte Türkçe, yalnızca Türkiye’nin değil, çokkültürlü ve çokdilli bir dünyanın ortak dillerinden biri olma yolunda da hızla ilerlemektedir. Türkiye’nin yükseköğretim kurumları, bu gelişmenin doğal bir parçası olarak her yıl daha fazla sayıda uluslararası öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır. Bu öğrencilerin Türkçeye akademik, sosyal ve kültürel bağlamlarda yetkin biçimde hâkim olmaları ise ancak nitelikli bir dil öğretimiyle mümkündür. Bu bağlamda, üniversiteler bünyesinde faaliyet gösteren Türkçe öğretim merkezleri/birimleri (TÖMER, DİLMER vb.), sadece dil öğretimi yapan birimler değil; aynı zamanda Türkiye’nin dil diplomasi vizyonunu ve uluslararası yükseköğretim stratejisini sahada somutlaştıran kritik aktörlerdir. Bu merkezlerin sunduğu hazırlık eğitiminin niteliği, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hem öğrenci başarısını hem de Türkiye'nin uluslararası alanda akademik prestjini ve cazibesini doğrudan etkilemektedir. Ancak kaliteli bir dil öğretim sistemi, yalnızca bireysel çabalarla değil; kurumsal iş birliği, ortak akıl ve ulusal ölçekte standartlaşmış uygulamalarla sürdürülebilir hâle gelebilir. Elinizdeki bu rapora temel oluşturan çalıştay, dil öğretimi alanında çözüm bekleyen yapısal sorunlara birlikte odaklanma iradesinin bir tezahürüdür. Türkiye genelinde üniversitelerin Türkçe öğretim merkezleri/birimleri ağırlıklı olmak üzere 87 farklı kurumun alan uzmanları, hem sahadaki deneyimlerini paylaşmak hem de ortak bir gelişim zemini oluşturmak amacıyla sivil akademik bir bilinçle bir araya gelmiş; bu birliktelik, merkezler arası dayanışma ve eşgüdümün mümkün olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur. Çalıştay öncesinde Türkiye genelinde 94 Türkçe öğretim merkeziyle/birimiyle yürütülen anket çalışması, bu alanın kurumsal ve pedagojik dinamiklerini anlamamız açısından önemli bir veri zemini sunmuştur. Ardından, 70 yönetici ve 79 alan uzmanının katılımıyla çevrim içi ortamda gerçekleştirilen bu çalıştay, yabancılara Türkçe öğretiminin farklı boyutlarını altı başlıkta ele alarak geniş katılımlı, tematik bir tartışma ve çözüm üretme zemini oluşturmuştur. Öğretim programlarından ölçme değerlendirme uygulamalarına, öğretim elemanı yeterliklerinden öğrenme ortamlarının standartlarına, yönetim 8 modellerinden öğrenci destek sistemlerine kadar birçok başlıkta önemli çıktıların elde edildiği çalıştayda; katılımcılar tarafından dile getirilen sorunlar, iyi uygulamalar ve ortak öneriler ışığında kapsamlı bir değerlendirme yapılmış ve somut öneriler sunulmuştur. Bu öneriler, yabancılara Türkçe öğretimi ile ilgili olarak yalnızca mevcut durumun değerlendirilmesine değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir kalite anlayışının temellerinin atılmasına da hizmet etmektedir. En önemlisi, bu süreç göstermiştir ki; dil öğretim merkezlerinin gelişimi, merkezî bir düzenlemenin ötesinde, alan paydaşlarının katılımcı yaklaşımı ve ortak sorumluluk duygusuyla şekillenebilir. Çalıştayda ortaya konulan çözüm önerilerinin hayata geçirilebilmesi için ve de çalıştayda ortaya çıkan fikir birliği doğrultusunda, Türkçe öğretim merkezlerini belirli aralıklarla bir araya getirecek, politika geliştirme, standart belirleme ve iyi uygulama paylaşımı gibi konularda yol gösterici olacak bir ortak platformun kurulması güçlü bir öneri olarak sunulmuştur. Bu öneri, geleceğe dönük işbirliği kültürünün kurumsallaşması açısından önemli bir fırsattır.

Bu çalıştay, yalnızca mevcut durumu analiz eden değil; aynı zamanda geleceğe dönük bir vizyon ortaya koyan, kurumlar arası dayanışmayı güçlendiren ve ortak bir kalite anlayışı geliştirmeyi hedefleyen önemli bir adımdır.

Çalıştayda yer alan bazı konuşmacılar: YÖKAK Başkanı Sayın Prof. Dr. Ümit KOCABIÇAK, ÖSYM Başkanı Sayın Prof. Dr. Bayram Ali ERSOY, Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Sayın Prof. Dr. Abdurrahman ALİY, Hacettepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Sibel AKSU ve Sayın Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL

Çalıştayda yaşanan sorunlara veya ihtiyaç duyulan hususlara ilişkin en güçlü önerilerden biri; Türkçe öğretimi uygulamaları yürüten kurumlar arasında sürdürülebilir iş birliği, standartların belirlenmesi ve iyi uygulamaların paylaşımı için bağımsız bir iletişim platformu olarak “Türkçe Öğretim Merkezi Yöneticileri Konseyi” kurulmasıydı.

Bu gerekçelerle kurulması düşünülen “Türkçe Öğretim Merkezi Yöneticileri Konseyi”, yabancılara Türkçe öğretimi uygulamalarının niteliğini geliştirmek üzere söz konusu merkezlerle ilgili görüş ve öneriler ortaya koyacak, alan uzmanlarının da katkısıyla Türkçe öğretim merkezlerinin sahip olması gereken asgari standartları belirleyecek ve merkezlerin bu standartlara uygun nitelikler taşımasına rehberlik edecek; tüm bunları hayata geçirebilmek için çalışmalarını hiçbir kuruma bağlı olmadan ve de mali veya hukuki bağlayıcılıkları bulunmayan bir iletişim platformu statüsünde yürütecektir.